ေသးေသးမႊားမႊား ရာဇ၀င္

ဒီတခါေတာ့ ေရခ်ိဳးခန္းထဲမွာ ေတြ႔ေနက် ပစၥည္းေတြထဲက ဆပ္ျပာ နဲ႔ သြားတိုက္ေဆးရဲ႕ ရာဇ၀င္
ေလးကိုေျပာခ်င္ပါတယ္။ သိၿပီးတဲ့လူေတြလည္း သိေလာက္ေပမယ့္ မသိေသးတဲ့သူေတြ ေပါ႔ေပါ႔ပါးပါးေလး
ဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ရည္ရြယ္ထားတာပါ။

ကဲ ဆပ္ျပာအေၾကာင္းေလး စေျပာရေအာင္။ ပထမဆုံး မွတ္တမ္းတင္ထားတာကေတာ့ ဘီစီ ၂၈၀၀ ေလာက္
က ေဘဘီလုံမွာေတြ႔ရတဲ့ ဆပ္ျပာနဲ႔တူတဲ့ အရာပါပဲတဲ့။ ဘီစီ ၂၂၀၀ ေလာက္က ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ေပၚ
မွာ ေရ၊ အယ္(လ)ကာလီနဲ႔ ကာစီရာဆီ တို႔နဲ႔ေဖၚစပ္ရတဲ့ ဆပ္ျပာေဖၚႃမူလာ တစ္ခုကို ေဘဘီလုံမွာ
ေတြ႔ခဲ့တယ္။

အီဂ်စ္က က်ဴစာေတြအရလည္း ဘီစီ ၁၅၅၀ ေလာက္ကတည္းက အီဂ်စ္ေတြဟာ ေရမွန္မွန္ခ်ိဳးၿပီး ဆပ္ျပာ
တိုက္တတ္ေနပါၿပီ ။ ဒါကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေရွးလူႀကီးေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ထင္သေလာက္ မညစ္ပတ္
ဘူးဆိုတာ သိရပါတယ္။

ေရာမေခတ္က ဆပ္ျပာနဲ႔တူတဲ့အရာကိုေတာ့ ပြန္ေပႃမို႔ေဟာင္းတစ္ေနရာမွာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေအဒီ ၇၉ ေလာက္ကလို႔ ခန႔္မွန္းထားေတာ့ ဒီေလာက္ထိခံတဲ့ ဆပ္ျပာမ်ိဳးဆို တစ္သက္သုံးေရာပဲ။ တိုက္ေတာ့
မတိုက္နဲ႔ေပါ႔ဗ်ာ ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ၾကာရင္ ပညာရွင္ေတြေလ့လာဖို႔ ထားခဲ့ၾကတာေပါ႔။

အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ soap ဆိုတာဟာ လက္တင္ဘာသာ sapo ကဆင္းသက္လာတာလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီ sapo ဆိုတဲ့ soap ေတြဟာ ဆပ္ျပာပါလို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ အဆင့္ထိေတာ့ မေရာက္ခဲ့ပါဘူး။
ဒီကေန႔ သုံးေနတဲ့ ဆပ္ျပာေတြဟာ အာေရဗ် ဆပ္ျပာေတြကေန ဆင္းသက္လာတာပါ ။ အဲ့ဒီတုန္းက
ဆပ္ျပာေတြဟာ အေရာင္ေကာ၊အနံ႔ေကာ ေပၚေနပါၿပီ ။ ဆပ္ျပာေတြကလည္း အရည္အျဖစ္ေကာ၊ အခဲအျဖစ္
ပါရေနပါၿပီ ။ မုတ္ဆိတ္ေမႊး၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊး ရိတ္ဖို႔ သီးသန္႕ဆပ္ျပာရည္ေတာင္ ေပၚေနျပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
လိုအပ္ခ်က္အရ တီထြင္ၾကရတာေနမွာေပါ႔။ ေအဒီ ၉၈၁ မွာ ဒီဆပ္ျပာေတြကို အာေရဗ် မွာ ေရာင္းေနၾက
ပါၿပီ ။

ဥေရာပမွာေတာ့ ၁၆ရာစု ေလာက္မွာ Castile ဆပ္ျပာကိုထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီ့အရင္ကေတာ့ အိမ္တြင္းျဖစ္အေနနဲ႔ ကိုယ့္ဘာသာ လုပ္ၿပီးသုံးခဲ့ ၾကတာမ်ားပါတယ္။
Andrew Pears ဟာ အဆင့္ျမင့္ဆပ္ျပာကို ၁၇၈၉ ကလန္ဒန္မွာ တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၆၂ မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႔
ေျမးျဖစ္တဲ့ Francis Pears နဲ႔အတူ Isleworth အရပ္မွာ ဆပ္ျပာစက္ရုံ တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။
William Gossage ဟာ ၁၈၅၀ မွာ အရည္ေသြးေကာင္းၿပီး ေစ်းနည္းတဲ့ ဆပ္ျပာကို ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆပ္ျပာကို အမႈန္႔အျဖစ္နဲ႔ေတာ့ . Robert Spear Hudson က ၁၈၃၇ မွာပထမဆုံး တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၈၈၅ မွာ . William Hesketh Lever နဲ႔ သူ႔အစ္ကို James တုိ႔ဟာ Warrington အရပ္မွာ ရွိတဲ့ ဆပ္ျပာ
လုပ္ငန္းေလးတစ္ခုကို ၀ယ္ၿပီးလုပ္ကိုင္လိုက္တာဟာ ဆပ္ျပာကိုေစ်းကြက္တစ္ခု ရတဲ့အထိေအာင္ျဖစ္
သြားပါတယ္။ အဲ့ဒီကေနစၿပီး ဆပ္ျပာဟာ ကမ ၻာ့အႏွ႔ံအျပားကို ထိုးေဖါက္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ ဆပ္ျပာဟာ လူတိုင္းရဲ႕ အေျခခံ အသုံး၀င္ဆုံးပစၥည္းေတြထဲမွာ ပါေနပါၿပီ ။ လူတုိင္းရဲ႕
တစ္ကိုယ္ေရ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ႃပုတဲ့ ဆပ္ျပာရဲ႕ ရာဇ၀င္ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္သိတာ
ဒီေလာက္ပါပဲ။

သြားတိုက္ေဆး အေၾကာင္းဆက္ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီလိုပါ။
သြားတိုက္ေဆးရဲ႕ မူလကိုေတာ့ ေအဒီ ၄ ရာစုေလာက္မွာ အီဂ်စ္မွာေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆားရယ္၊ ပီပါ၊ ပရုတ္ရြက္နဲ႔ အိုင္းရစ္ပန္းကိုေရာၿပီး ေဖၚစပ္ထားတာပါ။
ေရာမေတြကေတာ့ လူရဲ႕ ဆီး ကိုအေျခခံၿပီး သြားတိုက္ေဆးေဖၚႃမူလာကို ေဖၚထုတ္ခဲ့ပါတယ္တဲ့။ ဘယ္လို
အရသာ ရွိမလဲေတာ့ မေတြးတတ္ပါဘူး ။

ေအဒီ ၉ ရာစုႏွစ္မွာေတာ့ ပါရွန္း ဂီတနဲ႔ အႏုပညာရွင္ Ziryab ဟာ သြားတိုက္ေဆး တစ္မ်ိဳးကိုတီထြင္ခဲ့
ပါတယ္။ ပါ၀င္တဲ့ ပစၥည္းေတြကို မသိရေပမယ့္ ဒီသြားတုိက္ေဆးဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ေရာ အနံ႔အတြက္ပါ အသုံး၀င္ခဲ့ပါတယ္တဲ့။

သြားတိုက္ေဆးကို တီထြင္ခ့ဲေပမယ့္ သြားပြတ္တံနဲ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ တြဲသုံးခဲ့လည္းဆိုတာေတာ့ မသိပါဘူး ။ တံပူလိုမ်ိဳး သစ္ပင္ကထြက္တဲ့ သဘာ၀သြားပြတ္တံေတြကိုေတာ့ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယ
မွာ အသုံးႃပုခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ ။
ေခတ္သစ္သြားပြတ္တံေတြကိုေတာ့ တရုတ္ျပည္မွာ ၁၄၀၀ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အေနာက္တိုင္းမွာေတာ့ ၁၈၀၀ ခုႏွစ္တိုင္ေအာင္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးမႃပုေသးပါဘူး။
သြားတုိက္ေဆးကို ပထမေတာ့ အမႈန္႔ပုံစံမ်ိဳးေတြနဲ႔ပဲ အိမ္တြင္းသုံးရုံ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ဆားတို႕
မီးေသြးတို႔လို အေရာအေႏွာမ်ိဳးေတြေပါ႔။

ခရင္(မ္) အျဖစ္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြကို ၁၉ရာစုႏွစ္ေတြေလာက္ကတည္းက ေစ်းကြက္
ထဲတင္ပို႔ ခဲ့ေပမယ့္ ပထမကမ ၻာစစ္ ျဖစ္တဲ့အထိကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးမႃပုခဲ့ေသးပါဘူး ။
ဒီကေန႔ ေခတ္သုံးေနတဲ့ သြားတိုက္ေဆးမ်ိဳးကိုေတာ့ ေဒါက္တာ Washington Sheffield က ၁၈၉၂ မွာ
တီထြင္ခဲ့ပါတယ္ ။ သူဟာ ျပင္သစ္ကို သြားလည္တဲ့ သူ႕သားစီကေန ဒီအၾကံကို ရခဲ့တာပါ ။ သူ႔သား
ဟာ ျပင္သစ္မွာ ပန္းခ်ီဆရာေတြသုံးတဲ့ ေဆးကို ဘူးနဲ႔ထည့္ထားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရကေန စတာပါ။

၁၈၉၆ မွာေတာ့ Sheffield ရဲ႕ အၾကံကို အသုံးခ်ၿပီး Colgate ဟာပထမဆုံး သြားတိုက္ေဆး company
ကို နယူးေယာက္ႃမို႔ မွာတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။
Flouride ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးကိုေတာ့ ၁၉၁၄ မွာတီထြင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၃၇ ေရာက္မွ အေမရိကန္သြားဘက္
ဆိုင္ရာအသင္းက လူထုကို သုံးစဲြေစခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီကေန လိုအပ္တာေတြကို အဆင့္ဆင့္ ျဖည့္စြက္ၿပီးတီထြင္လာခဲ့တာဟာ ဒီကေန႔ သုံးေနၾကတဲ့
သြားတိုက္ေဆး အဆင့္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
ဆပ္ျပာနဲ႔ သြားတုိက္ေဆး၊သြားပြတ္တံေတြဟာ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာေတာ့ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြ
ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီအဆင့္ကို ေရာက္ဖို႕ကို ရွည္လ်ားတဲ့ သမိုင္းႀကီးကို ျဖတ္သန္းလာရတာပါ ။
လူသားေတြဟာ ဘယ္အရာကိုမွ လြယ္လြယ္ရခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္ ။ ဒီလို အေသးအဖြဲ
လို႔ ထင္ထားတာေလးေတြက အစေပါ႔။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က တိုးတက္ေနေအာင္ ဆက္လုပ္သြားရပါမယ္။